Press "Enter" to skip to content

Manifest Europejskiego Lobby Kobiet

EUROPA NA ROZDROŻU – RÓWNY UDZIAŁ KOBIET NA WSZYSTKICH POZIOMACH ŻYCIA SPOŁECZNEGO: WARUNKIEM WSTĘPNYM POKOJU, DOBROBYTU I SPOŁECZNEJ ZMIANY

Manifest Europejskiego Lobby Kobiet

Ochrona i wzmocnienie praw i przywództwa kobiet poprzez sprawnie funkcjonujące zinstytucjonalizowane mechanizmy

 SPIS TREŚCI

Streszczenie
Manifest
Nasze postulaty:
Trwała ochrona i poprawa praw kobiet poprzez zinstytucjonalizowane  mechanizmy
Wprowadzenie demokracji parytetowej i równej reprezentacji kobiet
Wspieranie niezależności ekonomicznej kobiet prowadzące do wdrożenia feministycznego modelu ekonomicznego
Położenie kresu wszelkim formom przemocy wobec kobiet i dziewcząt, utrwalonym przez system patriarchalny
Położenie kresu neoliberalnemu i patriarchalnemu wykorzystywaniu ciał kobiet i dziewcząt
Zagwarantowanie kobietom prawa do decydowania o własnym ciele
Włączanie głosów kobiet w budowanie pokoju
Kobiety integralną częścią zielonej transformacji
Przypisy
Podziękowania, wyjaśnienia i dodatkowe materiały 

STRESZCZENIE

Pomimo istotnych zwycięstw dla praw kobiet i dziewcząt w Europie, ostatnie doświadczenia ponownie pokazały, że kryzysy dotykają kobiety, dziewczęta i organizacje praw kobiet w sposób nieproporcjonalnie większy.

Europa weszła na drogę niepokojącego wstecznego trendu. Stereotypy dotyczące płci i patriarchalne wartości wciąż dobrze się mają w naszych społeczeństwach. Kobiety są degradowane do pełnienia nieodpłatnych lub zbyt nisko płatnych i nie uznawanych za pracę ról opiekuńczych, szerzący się seksizm pozbawia kobiety równych szans i podmiotowości we wszystkich dziedzinach życia. Niektóre z najbardziej fundamentalnych, z trudem uzyskanych praw kobiet i dziewcząt zostały odebrane; w dzisiejszej Europie kobiety wciąż umierają z powodu braku dostępu do aborcji lub są zabijane przez swoich partnerów lub członków rodziny!

Chcemy Europy, w której kobiety i dziewczęta w całej swojej różnorodności cieszą się równymi prawami i uczestnictwem w każdej dziedzinie na wszystkich poziomach społecznych oraz gdzie są wolne od wszelkich form ucisku i wyzysku.

W UE 1 na 3 kobiety doświadczyła przemocy fizycznej i/lub seksualnej,

a 1 na 2 kobiety doświadczyła molestowania seksualnego od 15 roku życia

Tylko 33,4% ministrów w UE to kobiety

Średnia różnica między płciami w wysokości emerytur w Europie wynosi 30%

Umieszczenie praw kobiet i dziewcząt w centrum polityki europejskiej jest niezbędne, aby zrealizować europejski projekt pokoju, demokracji, integracji, równości i solidarności.

Wzywamy unijnych i krajowych decydentów do zapewnienia funduszy i podjęcia wiążących rozwiązań w celu:

  • Osiągnięcia demokracji parytetowej i równej reprezentacji kobiet;
  • Promowania niezależności ekonomicznej kobiet w celu realizacji feministycznego modelu ekonomicznego;
  • Położenia kresu wszelkim formom przemocy wobec kobiet i dziewcząt utrwalanym przez system patriarchalny;
  • Położenia kresu neoliberalnej i patriarchalnej eksploatacji ciał kobiet i dziewcząt;
  • Zagwarantowania autonomii cielesnej kobiet;
  • Uwzględnienia głosów kobiet w budowaniu pokoju;
  • Uczynienia kobiet integralną częścią zielonych i cyfrowych przemian.
Unia Europejska powinna: Państwa członkowskie UE powinny:
  • Zapewnić aktywne wsparcie organizacjom praw kobiet, w tym zasoby finansowe i bezpieczne przestrzenie;
  • Przyjąć i zastosować strategię uwzględniania aspektu płci, w tym budżetowania pod kątem płci we wszystkich instrumentach politycznych UE ze zwróceniem szczególnej uwagi na istotne przemiany, takie jak transformacje cyfrowe i ekologiczne;
  • Zapewnić równą reprezentację kobiet i mężczyzn w podejmowaniu decyzji politycznych na zasadzie 50/50reprezentacji każdej płci w każdym organie decyzyjnym UE, w tym na „najważniejszych stanowiskach” UE;
  • Przeprowadzić analizę budżetowania pod kątem płci podczas śródokresowego Przeglądu Wieloletnich Ram Finansowych (WRF) na lata 2021-2027;
  • Bezzwłocznie przyjąć Dyrektywę w sprawie przemocy wobec kobiet i przemocy domowej, w tym jej przepisów dotyczących wykorzystywania seksualnego i cyberprzemocy wobec kobiet;
  • Zaproponować umieszczenie przemocy wobec kobiet i dziewcząt na liście tzw. Europrzestępstw w celu utworzenia kompleksowych ram prawnych UE, które obejmą wszystkie formy przemocy wobec kobiet i dziewcząt;
  • Przyjąć Model Równości na poziomie UE i zharmonizować ustawodawstwo UE zgodnie z tzw. podejściem „koniec z kupowaniem usług seksualnych” (tzw. end-demand approach);
  • Uznać Zdrowie oraz Prawa Seksualne i Reprodukcyjne (SRHR – Sexual and Reproductive Health and Rights), w tym prawo do bezpiecznej aborcji, jako część praw człowieka kobiet i dziewcząt i włączyć je do Europejskiej Karty Praw Podstawowych;
  • W pełni wdrożyć rezolucję RB ONZ nr 1325 oraz cały program w sprawie kobiet, pokoju i bezpieczeństwa;
  • Systematycznie  uwzględniać aspekt płcii przyjąć podejście intersekcjonalne, jeśli chodzi o kształtowanie polityki i przepisów dotyczących zmian klimatycznych.
  • Przyjąć wiążące przepisy dotyczące kwot i list suwakowanych, odpowiednie dla każdego  systemu wyborczego, aby osiągnąć parytet osób wybranych na stanowiska decyzyjne;
  • Zaprojektować, zbudować i utrzymywać dostępną, niedrogą infrastrukturę i wysokiej jakości usługi opiekuńcze wywodzące się z podejścia opartego na prawach człowieka, aby zaspokoić potrzeby opiekuńcze na każdym etapie życia (tzw. life-cycle approach).
  • Zapewnić kobietom dostęp do pracy o godziwej jakości, w tym godziwych dochodów, równej płacy, bezpieczeństwa, rozwoju osobistego i odpowiedniej ochrony socjalnej,zwracając szczególną uwagę na kobiety znajdujące się w grupie o wyższej stopie bezrobocia i najniższym zarobku, takie jak kobiety niepełnosprawne, migrantki, starsze kobiety i kobiety mieszkające na obszarach wiejskich;
  • Zapewnić bezpłatne i łatwo dostępne wsparcie dla wszystkich kobiet, które będzie odpowiadało na potrzeby ofiar przemocy wobec kobiet i dziewcząt, w tym kobiet niepełnosprawnych, kobiet mieszkających na obszarach wiejskich, migrantek dotkniętych bezdomnością;
  • Zapewnić skuteczne wsparcie dla kobiet ofiar wykorzystywania seksualnegopoprzez wdrożenie programów wyjścia z ich sytuacji, w tym wsparcia prawnego, zdrowotnego, mieszkaniowego i zatrudnienia;
  • Zagwarantować dostęp do bezpiecznej, legalnej i bezpłatnej aborcji wszystkim kobietom bez względu na okoliczności i zwrócić szczególną uwagę na potrzeby grup mniejszościowych, takich jak migrantki lub kobiety niepełnosprawne;
  • Uwzględnić kompleksową edukację w zakresie związków i seksualności w szkolnych programach nauczania, opartą na autonomii, szacunku, wzajemności, zgodzie, bezpiecznym i przyjemnym seksie oraz walce ze stereotypami dotyczącymi płci, realiami przemocy w pornografii oraz uprzedmiotowieniem i pornifikacją;
  • Opracować specjalistyczne usługi wsparcia dla wszystkich kobiet i dziewcząt przesiedlonych w wyniku wojny, w tym powszechny dostęp do usług prawnych, medycznych, psychospołecznych oraz zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego, które będą w pełni dostępne i dostosowane do potrzeb kobiet niepełnosprawnych, starszych, oraz kobiet i dziewcząt z różnych środowisk kulturowych i językowych;
  • Skorzystać z okazji jaka daje zielona transformacja, aby uporać się z dyskryminowaniem kobiet odnośnie wysokości zarobków i zatrudnienia oraz wynikającym z tego różnicom w wysokości emerytury, a także zagwarantować kobietom niezależność ekonomiczną.

 

Dowiedz się więcej o tym, jak możesz przyczynić się do realizacji prawdziwej równości kobiet i mężczyzn w Europie w pełnej wersji naszego manifestu poniżej.

Wybory 2024 w UE będą punktem zwrotnym – weźmy na siebie odpowiedzialność!

MANIFEST

Pierwsza w historii Przewodnicząca Komisji Europejskiej ze swoim historycznym gabinetem, który nieomal osiągnął parytet płci (50/50) wśród Komisarzy, powołanie Komisarza ds. Równości, przyjęcie długo oczekiwanej Dyrektywy w sprawie poprawy równowagi płci wśród dyrektorów spółek, Dyrektywy w sprawie wzmocnienia stosowania zasady równości wynagrodzeń dla kobiet i mężczyzn za pośrednictwem mechanizmów przejrzystości wynagrodzeń, a także wniosek Komisji Europejskiej odnośnie Dyrektywy w sprawie przemocy wobec kobiet i przemocy domowej: to tylko niektóre z ostatnich znaczących zwycięstw dla praw kobiet i wszystkich ludzi w Europie. 

Jednak pośród wielu wyzwań – pandemii COVID-19, rosyjskiej inwazji na Ukrainę, kryzysu energetycznego, kryzysu klimatycznego i klęsk żywiołowych, galopującej inflacji, kurczącej się przestrzeni i ograniczonych zasobów na wspieranie praw kobiet – kobiety i organizacje praw kobiet zostały ponownie poważnie i nieproporcjonalnie dotknięte tymi problemami. Jednocześnie byliśmy świadkami odejścia od kwestii kobiet jako konkretnego tematu politycznego. Należy zdecydowanie domagać się umieszczenia praw kobiet i dziewcząt w centrum polityki europejskiej.

Po raz pierwszy od dekady wzrosły nierówności płci w zatrudnieniu, edukacji, stanie zdrowia i dostępie do usług zdrowotnych. (EIGE 2022 Gender Equality Index). Tradycyjne role oparte na stereotypach dotyczących płci i patriarchalnych wartościach wzmacniają się w naszych społeczeństwach, spychając kobiety do nieodpłatnych lub zbyt nisko opłacanych i niedocenianych ról opiekuńczych, wpływając tym samym negatywnie na równe uczestnictwo kobiet w przestrzeni politycznej i formalnym rynku pracy. Wszechobecny  seksizm nadal tłumi i uciska kobiety i dziewczęta, utrzymuje je na podrzędnych pozycjach społecznych utrudniając równe szanse i wzmocnienie ich pozycji we wszystkich dziedzinach. Wraz z niepokojącym wzrostem dysproporcji między państwami członkowskimi UE, w Europie uruchomiła się niepokojąca tendencja wsteczna. Niektóre z najbardziej fundamentalnych i najtrudniej uzyskanych praw kobiet i dziewcząt zostało cofniętych. Przerażające jest to, że w dzisiejszej Europie kobiety nadal umierają z powodu braku dostępu do aborcji, na przykład w Polsce, gdzie de facto zakaz tego podstawowego prawa spowodował śmierć co najmniej sześciu kobiet. Zgodnie z wynikami badań Komitetu ds. Likwidacji Dyskryminacji Kobiet (CEDAW), wiele krajów wstrzymuje również dostęp do usług w zakresie zdrowia oraz praw seksualnych i reprodukcyjnych kobietom z mniejszości, w tym kobietom niepełnosprawnym, ubiegającym się o azyl i migrantkom. Wsteczny trend w kwestii praw kobiet dotyczy wszystkich krajów. Na przykład we Francji 113 kobiet zostało zabitych przez swojego (byłego) partnera w 2021 roku, a w Europie około 2600 kobiet zostało zabitych przez ich bliskich partnerów lub członków rodziny w 2020 roku. Pomimo prawnego obowiązku UE do zapewnienia równości kobiet i mężczyzn oraz uwzględniania aspektu płci, tj. stosowania perspektywy płci we wszystkich politykach, prawa podstawowe kobiet nie zmaterializowały się jeszcze w praktyce:

Średnia różnica w emeryturach kobiet i mężczyzn w Europie wynosi 30%, co wpływa na niezależność ekonomiczną kobiet i bezpieczeństwo w wieku starszym.

Taka jest nadal rzeczywistość Europy, w której żyjemy.

Wykorzystajmy wybory  2024 do PE, aby ostatecznie postawić prawa kobiet i równość kobiet i mężczyzn w centrum działań UE!

Zapewnijmy silną wolę polityczną i przeznaczmy znaczne środki na realizację zobowiązań UE dotyczących równości kobiet i mężczyzn!

Skończmy na dobre z patriarchalnym systemem i postawami, które podważają godność wszystkich kobiet i zagrażają życiu kobiet i dziewcząt!

Żądamy:

Europy, w której kobiety i dziewczęta w całej swojej różnorodności korzystają z równych praw i uczestnictwa w każdej dziedzinie i na wszystkich poziomach społeczeństwa; gdzie kobiety są wolne od wszelkich form ucisku i wyzysku. Taka Europa dawałaby korzyści  całemu społeczeństwu europejskiemu poprzez:

Zwiększenie stopy zatrudnienia: równe szanse w edukacji STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematic) i na rynku pracy spowodowałoby wzrost stopy zatrudnienia w UE o 2,1 do 3,5 punktu procentowego do 2050 roku

Wzywamy:

  • Kandydatów – do zajęcia się w swoich kampaniach prawdziwymi problemami kobiet i dziewcząt w całej ich różnorodności i utrzymania praw kobiet wysoko na agendzie politycznej po wybraniu!
  • Europejskie i krajowe partie polityczne oraz europejskie grupy polityczne – do uwzględnianie aspektu płci i budżetowania pod kątem płci w swoich programach!
  • Media – do zapewnienie wyborcom bezstronnych, niezależnych, kompletnych informacji i kompleksowego spojrzenia na ich opcje wyborcze, dając możliwość zaprezentowania się w sposób równy zarówno kandydatom płci żeńskiej, jak i męskiej; zwiększenie zakresu tematów związanych z prawami kobiet i odrzucenie raz na zawsze stereotypów dotyczących płci oraz uprzedmiotowienia kobiet!
  • Elektorat – do angażowania się, oceny osiągnięć kandydatów i ich zaangażowanie w prawa kobiet oraz głosowania na feministyczne liderki!
  • Instytucje UE – do wspierania i wzięcia odpowiedzialności za demokratyczne, uczciwe i równe procesy wyborcze dla kandydatów obu płci, podczas których będą oni w sposób równie bezpieczny korzystać ze wszystkich forów publicznych do komunikowania się z elektoratem, bez ryzyka dezinformacji  ze względu na ich płeć lub nękania online i offline.

Tylko wspólnie, nie zostawiając za sobą żadnej kobiety i dziewczynki, możemy z powodzeniem stawić czoła obecnym wyzwaniom. Kobiety są nie tylko połową populacji, ale także kluczowymi czynnikami zmian; dlatego kobiety muszą być wolne i uprawnione do angażowania się we wszystkie sfery życia, na wszystkich poziomach, w tym do aktywnego uczestnictwa w życiu politycznym poprzez głosowanie, korzystanie z mechanizmów demokratycznych itp. To dzięki integracji i wiedzy kobiet możemy znaleźć odpowiednie rozwiązania i prowadzić sprawiedliwą transformację społeczną, ekonomiczną i ekologiczną. Wybory do UE w 2024 roku będą punktem zwrotnym dla kobiet i dziewcząt w Europie, dla europejskiego projektu pokoju, demokracji, integracji, równości i solidarności – weźmy za to wszyscy naszą odpowiedzialność!

Nasze postulaty:

TRWAŁA OCHRONA I POPRAWA PRAW KOBIET POPRZEZ ZINSTYTUCJONALIZOWANE  MECHANIZMY:

 Istniejące nierówności są głęboko zakorzenione w nierównych relacjach władzy między kobietami i mężczyznami i pogarszają się przez kurczącą się przestrzeń dla praw kobiet i błędne przekonanie, że równość osiągnięta w prawodawstwie prowadzi do prawdziwej równości płci. „Naturalny” postęp nie będzie skuteczny w materializowaniu się równości kobiet i mężczyzn – musimy być proaktywni.

Wzywamy przyszłych decydentów UE:

  • Do przyjęcia strategii uwzględniania aspektu płci, w tym budżetowania z uwzględnieniem płci, w stosunku do wszystkich instrumentów politycznych UE i zwrócenia szczególnej uwagi na poważne przemiany, takie jak transformacja cyfrowa i zielona;
  • Do przeprowadzenia oceny Strategii Równości Płci na lata 2020-2025, uwzględnienia wyników tej oceny w Strategii Równości Płci 2.0 na lata 2025–2030 i włączenia do tej strategii dedykowanego jej budżetu;
  • Do nadanie konkretnego kształtu Radzie UE ds. Praw Kobiet i Równości Płci;
  • Do zapewnienie aktywnego wsparcia organizacjom praw kobiet, w tym zasobów finansowych i bezpiecznych przestrzeni;
  • Do wyznaczenia Komisarza UE odpowiedzialnego wyłącznie za Prawa Kobiet i Równość Płci oraz za egzekwowanie wraz ze wszystkimi innymi Komisarzami uwzględniania aspektu płci we wszystkich działaniach;

Do podjęcia ambitnych działań, na rzecz zwalczania stereotypów dotyczących płci, seksizmu i seksistowskiej mowy nienawiści oraz ich wpływu na wszystkie sektory społeczeństwa, w mediach, internecie, edukacji, na rynku pracy; gdzie należy zwrócić szczególną uwagę na mity i dezinformację dotyczące kobiet z mniejszości oraz dyskryminację krzyżową, której doświadczają również ze względu na inne przyczyny, takie jak niepełnosprawność, pochodzenie etniczne, wiek oraz orientacja seksualna i status.

WPROWADZENIE DEMOKRACJI PARYTETOWEJ I RÓWNEJ REPREZENTACJI KOBIET

Kobiety nie są mniejszością; stanowią ponad połowę populacji. Kobiety nie są jednorodne, na ich doświadczenia życiowe wpływa mnogość czynników. Dlatego zróżnicowana i równa reprezentacja kobiet w sferze politycznej, społecznej i gospodarczej ma zasadnicze znaczenie dla demokracji europejskiej.

Wzywamy Unię Europejską:

  • Do ustanowienie obowiązkowego parytetu na listach kandydatów w wyborach do UE;
  • Do zapewnienia, że kandydatki będą umieszczane na wybieralnych miejscach na listach wyborczych  poprzez wprowadzenie obowiązku stosowania kwot i metod umieszczania kandydatów płci żeńskiej i męskiej naprzemiennie, np. poprzez zastosowanie metody suwakowej;
  • Do zapewnienia równej reprezentacji kobiet i mężczyzn w podejmowaniu decyzji politycznych poprzez zastosowanie metody 50/50 reprezentacji każdej płci w dowolnym organie decyzyjnym UE, w tym na „najważniejszych stanowiskach”;
  • Do jasnego postawienia sprawy obowiązku nominowania przez partie polityczne zarówno kobiety, jak i mężczyzny na wiodących pozycjach na listach wyborczych UE.

Wzywamy kraje członkowskie UE:

    • Do proponowania kandydatów na Komisarzy w sposób, który zapewni równą reprezentację kobiet i mężczyzn wśród członków Komisji Europejskiej;
    • Do przyjęcie wiążącego ustawodawstwa dotyczącego kwot i list suwakowych, w zależności od systemu wyborczego, w celu osiągnięcia parytetu dla wybranych przedstawicieli na stanowiskach decyzyjnych polityczne;
    • Do zapewnienia prawa do głosowania, kandydowania w wyborach i uczestnictwa w życiu demokratycznym wszystkich kobiet, w tym kobiet niepełnosprawnych, które mogą nadal być pozbawione tych praw, i/lub napotykać dodatkowe bariery;
    • Do przyjęcia, odpowiedniego wdrożenia i finansowania odpowiednich działań w celu zagwarantowania bezpieczeństwa kobiet podczas angażowania się w działalność publiczną bezpośrednio lub poprzez internet;

Do zapewnienie szybkiego wdrożenia Dyrektywy w sprawie poprawy równowagi płci wśród dyrektorów spółek giełdowych w celu poprawy równej reprezentacji kobiet na stanowiskach decyzyjnych w sektorze gospodarczym.

WSPIERANIE NIEZALEŻNOŚCI EKONOMICZNEJ KOBIET PROWADZĄCE DO WDROŻENIA FEMINISTYCZNEGO MODELU EKONOMICZNEGO 

Musimy przyjąć feministyczny model ekonomiczny powiązany z istotą  sprawiedliwości gospodarczej, sprawiedliwości społecznej i sprawiedliwości ekologicznej, który uznaje opiekę za kręgosłup naszego społeczeństwa. Musimy zainwestować w odwrócenie feminizacji ubóstwa, które szczególnie dotyka kobiety ze względu na ich doświadczenie z dyskryminacją krzyżową.

Wzywamy Unię Europejską:

  • Do włączenia perspektywy płci do polityki fiskalnej, gospodarczej, zatrudnienia i społecznej;
  • Do zapewnienia, że fundamentem Europejskiej Strategii Opieki są prawa człowieka i przyjmuje ona holistyczne podejście oparte na cyklu życia, uznając, że opieka jest istotną częścią ekonomii;
  • Do ustanowienia dodatkowej strategii Care Deal for Europe (Pakt na Rzecz Opieki), która rangą przypominałaby Europejski Zielony Ład i Agendą Cyfrową, z dedykowanymi dla niej inwestycjami;
  • Do przeprowadzenie analizy budżetu pod kątem płci podczas Śródokresowego Przeglądu Wieloletnich Ram Finansowych (WRF) na lata 2023 r. oraz włączenie budżetowania z uwzględnieniem  płci do przyszłych WRF na lata 2027-2033;
  • Do powołania ogólnounijnego projektu pilotażowego mającego na celu uwzględnianie aspektu płci w decyzjach budżetowych oraz monitorowanie jego wdrażania i wyników za pośrednictwem specjalnej Grupy Zadaniowej;
  • Do przyjęcia europejskich celów w zakresie wsparcia opiekuńczego i usług, uznając rolę, jaką wszystkie kobiety, w tym starsze kobiety i niepełnosprawne, odgrywają jako opiekunki.

Wzywamy kraje członkowskie UE:

      • Do budowania, inwestowania i utrzymywania dostępnej, niedrogiej i wysokiej jakości infrastruktury i usług opiekuńczych w ramach podejścia opartego na prawach człowieka, cyklu życia w celu zaspokojenia potrzeb opiekuńczych na każdym etapie życia;
      • Do zapewnienie kobietom dostępu do godnej jakości pracy, w tym godziwych dochodów, równej płacy, bezpieczeństwa, rozwoju osobistego i odpowiedniej ochrony socjalnej, zwracając szczególną uwagę na kobiety bardziej narażonych na bezrobocie i niskie zarobki, takie jak kobiety niepełnosprawne, migrantki, starsze kobiety i kobiety mieszkające na obszarach wiejskich;
      • Do zagwarantowania indywidualizacji praw socjalnych i (progresywnego) opodatkowania osób fizycznych;
      • Do systematycznego przeprowadzania oceny polityki gospodarczej i społecznej pod kątem płci, aby zająć się strukturalnymi przyczynami feminizacji ubóstwa;
      • Do zajęcia się i zlikwidowania różnic emerytalnych ze względu na płeć w kontekście reformy emerytalnej.

POŁOŻENIE KRESU WSZELKIM FORMOM PRZEMOCY WOBEC KOBIET I DZIEWCZĄT UTRWALONYM PRZEZ SYSTEM PATRIARCHALNY 

Przemoc wobec kobiet i dziewcząt (VAWG) jest najbardziej wszechobecnym pogwałceniem praw człowieka wobec kobiet. Przemoc mężczyzn jest codziennością dla wielu kobiet i dziewcząt w całej Europie i jest głębokim wyrazem strukturalnych nierówności między kobietami i mężczyznami. Nie może być pokoju i bezpieczeństwa, podczas gdy kobiety obawiają się o swoje bezpieczeństwo w swoich domach, w miejscach pracy i miejscach publicznych w Europie. W UE 1 na 3 kobiety doświadczyła przemocy fizycznej i/lub seksualnej, a 1 na 2 kobiety doświadczyła molestowania seksualnego od 15 roku życia

Wzywamy Unię Europejską:

  • Do szybkiego przyjęcie Dyrektywy w sprawie przemocy wobec kobiet i przemocy domowej, w tym jej przepisów dotyczących wykorzystywania seksualnego i cyberprzemocy wobec kobiet;
  • Po przystąpieniu UE do Konwencji Stambulskiej, do wyznaczenie koordynatora UE ds. zakończenia wszelkich form przemocy wobec kobiet i dziewcząt, który zapewni spójność we wdrażaniu różnych instrumentów prawnych;
  • Do zapewnienia, że wszystkie formy wykorzystywania seksualnego kobiet, uwzględnione w spisie przypadków szczególnie poważnej przestępczości o wymiarze transgranicznym (Europrzestępstwa), o której mowa w art. 83 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu UE (TFUE), są adekwatnie uwzględnione w prawodawstwie UE, w tym prostytucja i surogacja;
  • Do włączenia przemocy wobec kobiet i dziewcząt do wykazu Europrzestępstw w celu zapewnienia ukończenia prac nad kompleksowymi ramami prawnymi UE, które dotyczą wszystkich form przemocy wobec kobiet .

Wzywamy kraje członkowskie UE:

  • Do ratyfikacji i wdrożenia Konwencji Stambulskiej w całości, bez żadnych zastrzeżeń, zajęcia się przemocą wobec kobiet i dziewcząt jako strukturalnym łamaniem praw człowieka i dyskryminacją oraz stosowania perspektywy wrażliwej na płeć we wszystkich politykach i praktykach;
  • Do zapewnienia ochrony praw migrantek i uchodźczyń (kobiet oraz dziewcząt) będących ofiarami przemocy, w szczególności poprzez przyznawanie statusu autonomicznego pobytu – procedury przyjmowania uchodźców muszą brać pod uwagę, że  przemoc ze względu na płeć może być przyczyną ubiegania się o azyl, a zasada non-refoulement musi być stosowana w stosunku do kobiet i dziewcząt ofiar przemocy ze względu na płeć;
  • Do pełnego wdrożenia przepisów Dyrektywy w sprawie przemocy wobec kobiet i przemocy domowej po jej przyjęciu przez UE;
  • Do zapewnienia, bezpłatnego i łatwo dostępnego dla wszystkich, wsparcia dostosowanego do potrzeb kobiet ofiar przemocy (w tym przemocy domowej) z uwzględnieniem sytuacji kobiet niepełnosprawnych, kobiet mieszkających na obszarach wiejskich, migrantek i kobiet dotkniętych bezdomnością.

POŁOŻENIE KRESU NEOLIBERALNEMU I PATRIARCHALNEMU WYKORZYSTYWANIU CIAŁ KOBIET I DZIEWCZĄT 

Handel ludźmi w celu wykorzystania seksualnego pozostaje najbardziej rozpowszechnioną formą wyzysku w UE. Zdecydowana większość ofiar to kobiety (87%). Handel ludźmi w celu wykorzystywania seksualnego nie istniałby bez popytu na prostytutki: dlatego musimy zwalczać prostytucję i wykorzystywanie seksualne, które są formami przemocy wobec kobiet i dziewcząt.

Wzywamy Unię Europejską:

  • Do przyjęcia Modelu Równości na poziomie UE i zharmonizowania ustawodawstwa UE zgodnie z tzw. „podejściem koniec z kupowaniem usług seksualnych” (tzw. end-demand approach);
  • Do zapewnienie skutecznej transpozycji Dyrektywy 2011/36/UE w celu zwalczania handlu ludźmi, ze szczególnym uwzględnieniem analizy pod kątem płci i handlu ludźmi w celu wykorzystywania seksualnego;
  • Do zapewnienie stałego mandatu dla samodzielnego, pełnoetatowego koordynatora ds. zwalczania handlu ludźmi, który zapewnieni wdrożenie Dyrektywy w sprawie zwalczania handlu ludźmi i przedłużenia jego mandatu po wprowadzeniu przepisów dotyczących wykorzystywania seksualnego, w celu nadzoru nad wdrażaniem wszystkich aspektów prawa związanych ze zwalczaniem handlu ludźmi i wykorzystywaniem seksualnym kobiet i dzieci zgodnie z art. 83 ust. 1 TFUE;
  • Do zapewnienie spójności z CEDAW (Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet) i jej ogólnym zaleceniem 38 we wszystkich ramach prawnych oraz uznanie powiązań między handlem ludźmi a prostytucją.

Wzywamy kraje członkowskie UE:

  • Do zapewnienia skutecznego wsparcia kobietom będącym ofiarami wykorzystywania seksualnego poprzez wdrożenie programów wyjścia z prostytucji, w tym wsparcia prawnego, zdrowotnego, mieszkaniowego i zatrudnienia;
  • Do usunięcia warunkowości sankcji uzależniającej ją od „wiedzy”, że dana osoba jest przedmiotem handlu ludźmi;
  • Do opracowania i sfinansowania określonej infrastruktury i usług dostosowanych do potrzeb grup najbardziej narażonych na handel ludźmi i wykorzystywanie seksualne, (takich jak kobiety z grup mniejszościowych, migrantki, młode kobiety, kobiety niepełnosprawne, kobiety doświadczające ubóstwa lub będące  w przeszłości ofiarami nadużyć seksualnych), w tym schroniska, infolinie i dostęp do przeszkolonych specjalistów.

ZAGWARANTOWANIE KOBIETOM PRAWA DO DECYDOWANIA O WŁASNYM CIELE 

Przymus reprodukcyjny oraz odmowa bezpiecznej i legalnej opieki aborcyjnej jest formą przemocy wobec kobiet i dziewcząt.

Wzywamy Unię Europejską:

  • Do uznania zdrowia i praw seksualnych i reprodukcyjnych (SRHR), w tym prawa do bezpiecznej aborcji, jako części praw człowieka kobiet i dziewcząt i włączenie ich do Europejskiej Karty Praw Podstawowych.

Wzywamy kraje członkowskie UE:

  • Do zagwarantowania dostępu do bezpiecznej, legalnej i bezpłatnej aborcji wszystkim kobietom bez względu na okoliczności i zwrócenie szczególnej uwagi na potrzeby grup mniejszościowych, takich jak migrantki lub kobiety niepełnosprawne;
  • Do zapewnienia bezpłatnego i równego dostępu do pełnej gamy środków antykoncepcyjnych o wysokiej jakości, (w tym awaryjnych środków antykoncepcyjnych) oraz wspierania dodatkowych badań w celu zmniejszenia ryzyka szkodliwych skutków ubocznych środków antykoncepcyjnych dla kobiet, a także opracowania i wprowadzenia na rynek nowych form męskich środków antykoncepcyjnych;
  • Do uwzględnienia w szkolnych programach nauczania kompleksowej edukacji w zakresie relacji i seksualności opartej na autonomii, szacunku, wzajemności, zgodzie, bezpiecznym i przyjemnym seksie oraz walce ze stereotypami dotyczącymi płci, realiów przemocy pornografii oraz uprzedmiotowienia i pornifikacji kobiet;
  • Do zapobiegania, zakazywania i kryminalizowania okaleczania żeńskich narządów płciowych i zmuszania do innych operacji, które nie są niezbędne z przyczyn zdrowotnych oraz wszelkich innych form przemocy seksualnej, a także wykorzystywania seksualności kobiet i pogwałcenia praw reprodukcyjnych skatalogowanych w Konwencji Stambulskiej, takich jak przymusowa aborcja, przymusowe małżeństwa i przymusowa sterylizacja, w tym niepełnosprawnych kobiet i dziewcząt.

WŁĄCZANIE GŁOSÓW KOBIET W BUDOWANIE POKOJU 

Podczas każdego konfliktu zbrojnego kobiety zawsze, w nieproporcjonalnie dużym stopniu zostają dotknięte brutalnymi realiami wojny; nie tylko często muszą uciekać ze swojego kraju, ale także ich ciała stają się polami bitew, na których wróg chce odnieść zwycięstwo, jak po raz kolejny pokazuje to konflikt na Ukrainie. Jednocześnie kobiety są niezbędne by zapewnić funkcjonowanie społeczeństwa w czasach wojny. Wszystkie reakcje UE na wojny i konflikty muszą zatem brać pod uwagę kwestię równości płci.

Wzywamy Unie Europejską:

  • Do pełnego wdrożenia rezolucji RB ONZ nr 1325 i całego programu ONZ dotyczącego kobiet, pokoju i bezpieczeństwa;
  • Do wspierania i budżetowania programu Kultury Pokoju w Perspektywie Średnio- i Długoterminowej;
  • Do zapewnienie, że organizacje praw kobiet i kobiety będą włączane do procesów decyzyjnych (negocjacje pokojowe, odbudowa, proces pokojowy itp.) ;
  • Do przeprowadzanie audytu/oceny i monitorowania pod kątem płci programów i polityk odbudowy w celu oceny ich wpływu na równość płci i prawa kobiet.

Wzywamy kraje członkowskie UE:

  • Do opracowania specjalistycznych usług wsparcia dla wszystkich kobiet i dziewcząt przesiedlonych w wyniku wojny, w tym powszechnego dostępu do usług prawnych, medycznych, psychospołecznych oraz zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego, które będą w pełni dostępne i dostosowane do kobiet niepełnosprawnych, starszych oraz kobiet i dziewcząt z różnych środowisk kulturowych i językowych;
  • Do zapewnienie, że usługi wsparcia dla migrantek i dziewcząt będą świadczone przez specjalnie przeszkolony personel, w szczególności w zakresie przemocy wobec kobiet i dziewcząt oraz wykorzystywania seksualnego.

KOBIETY INTEGRALNĄ CZĘŚCIĄ ZIELONEJ TRANSFORMACJI 

W przypadku zmian klimatycznych współistnienie uwarunkowań płciowych, etnicznych, rasowych, dotyczących niepełnosprawności i wielu innych, w tym globalnych nierówności społecznych, sprawia, że problem klimatu staje się kwestią feministyczną. Kobiety są nieproporcjonalnie bardziej dotknięte skutkami kryzysu klimatycznego niż mężczyźni, będąc jednocześnie ważnymi rzeczniczkami ochrony środowiska, które muszą być w pełni włączone w zieloną transformację.

Wzywamy Unię Europejską:

  • Do systemowego uwzględniania aspektu płci i przyjmowanie podejścia intersekcjonalnego, jeśli chodzi o kształtowanie polityki i przepisów klimatycznych;
  • Do zastosowania budżetowania ze względu na płeć do spraw klimatu i zrównoważonego finansowania.

Wzywamy kraje członkowskie UE:

    • Do zwiększenia reprezentacji kobiet w organach decyzyjnych w lokalnych władzach i ministerstwach związanych z klimatem;
    • Do aktywnego zapobieganie eskalacji ubóstwa energetycznego, które nieproporcjonalnie dotyka kobiety;
    • Do wykorzystania zielonej transformacji w celu zlikwidowania dysproporcji w wynagrodzeniu, zatrudnieniu oraz zarobkach w skali długoterminowej (co skutkuje różnicami emerytalnymi) pomiędzy mężczyznami i kobietami, a także zagwarantowania niezależności ekonomicznej kobiet;

Do pełnego wdrożenia uzgodnionych konkluzji Komisji w sprawie kobiet, płci i klimatu w sprawie statusu kobiet (E/CN.6/2022/L.7)

Podziękowania
Europejskie Lobby Kobiet (EWL) pragnie podziękować swoim krajowych organizacjom członkowskim za wkład w powstanie tego raportu i serdecznie podziękować wszystkim, którzy poświęcili czas na przekazanie Sekretariatowi EWL swojej wiedzy eksperckiej i informacji ze swoich krajów, w szczególności Grupie Roboczej ds. Kobiet w Polityce.

Wydawca: Jéromine Andolfatto & Mirta Baselovic

Współpracownicy: Laura Kaun i Konstantina Vardaramatou

Projekt: Esther Rizo Casado

Przewodnicząca: Réka Sáfrány

Pełniąca obowiązki Dyrektorki Generalnej: Mary Collins

Niniejszy raport został sfinansowany przez Unię Europejską.

Wyłączną Odpowiedzialność za treść tego raportu ponosi Europejskie Lobby Kobiet i niekoniecznie odzwierciedla on opinię Unii Europejskiej.

Europejskie Lobby Kobiet, czerwiec 2023 r.